Yeni Doğan Bebekler -1

Yeni doğan bir bebekteki hastalığı tespit etmek, anne-baba olarak ilk başta çok da kolay değildir. Zira bebekler, kendilerini büyükler gibi ifade edemezler. Ancak onların da rahatsızlıklarını gösteren bazı belirtiler vardır. Bu belirtilerden kimisi çok önemlidir ve âcil hekim muâyenesini gerektirir, kimisi de o kadar ciddî olmayıp, evde baş edilmesi mümkündür. Yalnız, yeni doğan bir bebek için her zaman akılda tutulması gereken şey, herhangi bir rahatsızlıkları olduğunda, bunun süratle ilerleyip durumun ağırlaşabileceğidir.

Bebeğinizin genel olarak alıştığınız düzeni âniden değişirse, bir problem olduğunu aklınıza getirmelisiniz. Emme ya da uyuma alışkanlığı birden değişen, meselâ emmeye karşı isteksiz, mamasını yemeyen, hâlsiz, uyuşuk, sürekli uyuyan, hatta tam olarak uyanamayan ya da devamlı ağlayıp bir türlü sâkinleştirilemeyen bir bebek; çoğunlukla hasta demektir.

Yeni doğan bebekteki önemli hastalık belirtilerini inceleyelim:

Ateş: Bebeğinizde bir problem olduğunu düşündüğünüzde hemen ateşini ölçün. Ateş ölçümünü makattan yapmalısınız. Derece 38’in üzerini gösteriyorsa, bebeğiniz büyük ihtimalle bir enfeksiyona mâruz kalmıştır. Ancak ateşin yüksekliği ile hastalığın şiddeti her zaman doğru orantılı değildir. Hasta bir bebeğin ateşi yüksek olmayabilir, hatta vücut ısısı normalin altına düşebilir. Bebeğin vücut ısısına baktınız; ateşi olduğunu gördünüz ya da derece normalin altında çıktıysa, bebeğinizi hemen hekiminize götürmelisiniz. (Bebeğin vücut ısısını, bebek bakımı konusunda daha önce teferruatlı olarak incelediğimiz için burada sadece kısa hatırlatmalarla geçiyoruz.)

Sürekli ağlama: Yeni doğan bir bebek, genelde uzun süre ağlayabilir. Bu, çoğu kez gaz sancısından kaynaklansa da, bir hastalık belirtisi de olabilir. Eğer bebeğiniz, sürekli ağlıyor ve yatıştırılamıyorsa, garip ve tiz bir sesle ya da tam tersine zayıf ve iniltili bir sesle ağlıyorsa, önemli bir problem var demektir. Bebeğinizi hemen hekiminize götürmelisiniz.

Uyuma problemi: Bebeğinizi bir türlü uyutamıyorsanız, uyuttuğunuzda yarım saat dahî geçmeden uyanıyorsa ya da emmek için bile uyanmıyor veya tam mânâsıyla uyanamıyorsa, hâlsiz, uyuşuk görünüyorsa hekiminize başvurmalısınız.

Solunum sıkıntısı: Solunum hızı yaşla beraber değişir. Yeni doğan bir bebekte solunum sayısı, dakikada 50 olabilir. Fizikî aktivite, uyanık olma, ağlama, solunum sayısını artırır. Gününden önce doğan bebeklerde bu sayı, dakikada 60’a kadar çıkabilir. Erken süt çocukluğu ve çocukluk döneminde 20-40 dakika; geç çocukluk çağında 15-25 dakika; 15 yaş ve üzerinde ise 15-20 dakikadır.

Bebeğinizin nefes alıp vermesi güçleştiyse, bu sadece burnunun sekresyon (sümük) ile kapanmasından kaynaklanabilir ve burnunu temizlediğinizde, problemi tamamen çözülebilir. Ancak bebeğiniz güçlükle, hızlı hızlı nefes alıyorsa (solunum sayısı dakikada 40’ın üzerine çıkıyorsa), nefes alırken burun kanatları açılıp kapanıyorsa, hırıltılı bir solunum yapıyorsa, solunum sırasında göğsü içeri çöküyorsa, göğüs kafesinde kaburgalar arasında çekilmeler varsa; bunlar, solunumun sıkıntılı olduğunu gösteren ve bir hekim tarafından değerlendirme gerektiren önemli belirtilerdir. Bu durumda; solunum yetersizliği hastalığı, doğumsal kalp hastalıkları ve akciğerin iltihabî hastalıklarını araştırmak gerekir.

İlk 48 saatte bebeğin idrar ve gaitasını yapamaması: Doğuştan organ yokluğu veya fonksiyon bozukluğu ya da ameliyat gerektirecek bağırsak hastalıkları bu duruma sebep olabilir. Bebekler ilk idrarlarını doğumda, doğumdan hemen sonra veya ilk 24 saatlik dönemde çıkarırlar. İlk büyük abdestlerini de genellikle ilk 24 saatte yaparlar.