Baharatlı Kurabiye

Malzemesi

2 yumurta

1 paket yumuşak margarin

1 çay bardağı yoğurt

3 çorba kaşığı sirke

1 tatlı kaşığı tuz

1 paket kabartma tozu

1 çay kaşığı kekik, kimyon, nane, zerdeçal, kişniş, susam, haşhaş tohumu

Aldığı kadar un

Yapılışı

Yumurtanın birinin beyazını, üzeri için ayırın. Margarini karıştırma kabına alıp elinizle yumuşatın. Üzerine yoğurt, yumurta ve sirkeyi ilâve edin. Baharatlarını, tuzunu, un ve kabartma tozunu ekleyip yumuşak bir hamur elde edene kadar yoğurun. Ayırdığınız yumurta beyazına bir fiske tuz atıp bir çatalla çırpın. Ceviz büyüklüğünde parçalar alıp yumurta beyazına batırın, üst tarafını haşhaş tohumuna, kenarlarını da susama buladıktan sonra tepsiye dizin 200 derecede önceden ısıtılmış fırında, üzeri kızarana kadar pişirin. Âfiyet olsun.

BAHARATLAR VE KULLANIM YERLERİ

Baharat, kokulu bitkiler anlamında çoğul bir sözcüktür. Baharat sözcüğü, tat ve koku vermesi için yemeklere katılan, taze soğan, sarımsak, maydanoz, dereotu gibi kokulu bitkilerin kurutulmuş adıdır. Bitkilerin birçok bölümü, özellikle yaprakları, tohumları, çiçekleri, meyveleri, gövde ya da kökleri, “baharat” olarak kullanılabilir. Baharatın iştah açıcı, sindirimi kolaylaştırıcı ve damak zevkini artırıcı özelliğinden başka yiyecekleri bozulmaktan koruması da çok kullanılmasında önemli bir faktör olmuştur.

Baharatları daha verimli kullanabilmek için (özellikle muskat cevizi, karabiber, karanfil gibi baharatları) bütün olarak alın, evinizde çekin. Toz hâlinde almak zorundaysanız da az miktarda alın. Eğer altı aydan daha fazla saklamayı düşünüyorsanız, alır almaz poşete koyup buzdolabına yerleştirin.

Taze nane, dereotu, fesleğen gibi otları uzun süre kullanmak için ince ince kıyıp porsiyon hâlinde bir folyoya sararak derin dondurucuda saklayabilirsiniz. Bir başka usûl de otları ince ince kıydıktan sonra buz kalıplarına koyup üstünü su ile doldurarak dondurmaktır. Ayrıca ince kıyılmış otları kavanozlara koyup sıkıştırdıktan sonra, üstüne sirke veya kaya tuzu ya da sıvı yağı koyarak buzdolabında bekletebilirsiniz.

Biberiye; her türlü etle, patates, omlet, çorba, sos, salata, kabak ve domatesli yemeklerde kullanılabilir.

Çemen; hafif kavrulduktan sonra yemeklere ve salatalara çeşni vermek için, toz hâlinde veya çimlendirerek katılır.

Çörek otu; çöreklerin ve ekmeklerin üzerine pişmeden önce ekilir.

Ada çayı; genelde çorba, söğüş, kaz eti, ızgara et, ton balığı, av eti, kabak haşlaması, salata, sos, dolmalık harç ve bazı sebzelerde kullanılır.

Defne; etli veya sebzeli her türlü çorbaya, soslara, av etine, balık ve deniz mâmüllerine, bazı sebzelere, patatesli ve domatesli yemeklere konulur.

Dereotu; kuzu eti, lahana turşusu veya salatası, pirinçli dolmalar, beyaz peynir, kabak ve pilava konulabilir .

Fesleğen; çorba, domatesli sos, kuzu, dana ve balık etleri, lahanalı yemekler, yeşil salata ve türlüde kullanılır.

Kekik; sebze çorbaları, etler, av eti, balık, bazı dolmalık harçlar, domatesli soslar, her türlü sebze ve yumurtalı yemeklere katılır.

Kimyon; her türlü etli köfteye, çorbalara, soslara, lahanalı yemeklere, sosis, av eti, ton balığı gibi sindirimi zor olan besinlere, beyaz peynire ve patatesli yemeklere katılır.

Nane; çeşitli salatalara, soslara ve serinletici alkolsüz içkiler ile çeşitli bitkisel çayların karışımına katılabilir.

Rezene; çerkez tavuğu, soslar, kuzu eti, ızgara balık, kabak, bazı kek ve konserveler ile bütün çorbalarda kullanılır.

Tarçın; kuzu eti, tas kebabı, çeşitli soslar, sütlü ve pirinçli tatlılar, çikolatalı kekler, tartlar ve sıcak içeceklerde kullanılır.

Yenibahar; bazı et yemeklerinde, köftede, sosiste, çeşitli tatlılar ve cevizli baklavada kullanılır.

Kişniş; genelde şuruplarda kullanılmaktadır. Kişniş şekeri, pastacılıkta ve bazı et yemeklerinde kullanılmaktadır. Bitkinin yaprak ve filizleri de çorba ve salatalara doğranarak yenir.

Köri; kimyon, biber, zerdeçal, kişniş, karanfil, kakule, zencefil, hint cevizi ve acı kırmızı biberden oluşan bir baharat karışımıdır.

Muskat’ın (küçük Hindistan cevizi) kullanılan kısmı, tohumudur. Itırlı bir tada ve kokuya sahip olan muskat, çok sert olduğundan, rendelenmiş olarak da satılır.

Safran kullanıldığı yemeğe sapsarı bir renk verir. Keskin ve hafif acımsı bir tadı vardır. Bazı balık ve deniz mâmülleri, yahnilerde, pilavlarda ve sütlü -pirinçli tatlılarda kullanılır. Zeytinyağında ise hiç erimez. Ayrıca zerde adı verilen bir tatlı da safrandan yapılır.

Sumak; toz hâline getirilerek kullanılmaktadır. Ekşimsi bir tadı vardır. Kebaplara ve bazı salatalara ekşilik vermek için kullanılır.

Zerdeçal; yaprakları sivri uçlu, çiçekleri sarı renkte bir bitkidir. Et, balık ve yumurtalı yemeklere katılır. Ayrıca kimi zaman safranın yerine kullanılır.

Karanfil, bir uyarıcı ve canlandırıcıdır. Toz hâlinde ise, köfteye, keklere, meyve salatasına ve baharatlı ekmeklere katılır. Hâfızayı canlandırır, ciğerlerdeki iltihabı önler. Diş ağrılarında ağrıyan yere konursa iyi gelir.

KREMALI PATATES

Malzemesi

8 adet orta boy patates

1 kutu krema

2 su bardağı süt

1 bardak rendelenmiş kaşar peyniri

1 sarımsak

1 tatlı kaşığı tereyağı

Yarım çay kaşığı rendelenmiş muskat cevizi

1 kaşık tuz, kişniş ve zerdeçal

Yapılışı

Patateslerin kabuklarını soyun ve neredeyse zar gibi halka halka doğrayın. Bir kâseye sütü, kremayı, kaşar peynirinin yarısını, rendelenmiş sarımsağı, baharatları ve tuzu koyup karıştırın. Bu malzemeyi de patatesle karıştırın. Uygun ebattaki bir kabı yağlayın ve patatesleri kaba döşeyin. Kalan kaşar peynirini de üzerine serpip 180 derecede önceden ısıtılmış fırında 1 saate yakın pişirin. Âfiyet olsun.

TON BALIKLI PİZZA

Hamuru İçin

1 bardak ılık su

Yarım paket yaş maya

1 tatlı kaşığı şeker

3 su bardağı un

1 kaşık sıvı yağ

1 tatlı kaşığı tuz

3 kutu ton balığı

200 gr kaşar peyniri

1 kaşık salça ve çeşitli baharatlar

Yarım bardak siyah zeytin ve mısır

1 adet soğan

Yapılışı

Hamuru için, unu bir kaba koyup ortasını havuz şeklinde açın ve diğer malzemeleri unun içerisine ekleyip hamur hâline getirin. Hamuru yarım saat kadar dinlendirdikten sonra tepsinin boyutu kadar açın. Tepsinin altını yağlayıp açtığınız hamuru tepsiye döşeyin. Salçayı baharatlarla karıştırıp hamurun üzerine yayın. Ton balığını hamurun üzerine döşeyin. Soğanı halka olarak doğrayıp serpiştirin. Zeytinleri ve mısırları da serpiştirin. Üzerine kaşar peynirini de serpip 200 derecedeki fırında pişirin. Âfiyet olsun.